Là một loại “đặc sản” quý giá của núi rừng, Na rừng ngày càng được nhiều người biết đến và ưa chuộng bởi những công dụng đặc biệt của nó đối với sức khỏe con người.
Vậy na rừng là loại quả như thế nào, có tác dụng gì mà giá thành của nó lại đắt đỏ như thế?
Trong bài viết này, Vinfruits sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin – “tất tần tật” về trái na rừng, từ tên gọi, nguồn gốc, đặc điểm đến công dụng để bạn có thể hiểu thêm về loại quả đặc biệt này.
Na rừng – thảo dược quý của đồng bào dân tộc vùng núi
Na rừng có tên gọi khác: Nắm cơm, Na dây; Xưn xe, Ngũ vị tử nam; Có tên khoa học là: Kadsura Coccinea (Lem.); Quy kinh vị, đại trường. Do có giá trị cao về dược liệu nên na rừng được nhiều người săn lùng về làm thuốc, chữa bệnh.
Na rừng từ lâu đã được đồng bào miền núi dùng làm thuốc chữa bệnh
Về đặc điểm của trái na rừng
Khác với trái na của vùng đồng bằng, na rừng thuộc dạng thân leo, mảnh, có nhánh thường mọc trườn, trên thân có phủ một lớp lông tuyến mịn màu nâu sậm. Lá Na rừng có hình bầu dục hoặc thuôn, dạng rộng ở gốc lá, thon hẹp, từ. Lá dài khoảng 6 – 10 cm, rộng khoảng 3 – 4 cm. Mặt dưới lá nhạt, nhẵn, bóng.
Hoa Na rừng là hoa đơn, thường mọc ở các nách lá, hoa dài khoảng 15 mm, rộng 10 mm, có màu đỏ tía.
Trái na rừng có màu mắt to, màu đỏ đặc trưng
Quả Na rừng có hình dáng tương tự như quả na trồng ở vùng đồng bằng nhưng kích thước to gấp đôi hoặc gấp ba lần quả na ta. Khi chín, thịt của quả na rừng có màu hồng, múi rất to, dễ tách thành từng múi nhỏ, có mùi thơm nhẹ, có thể ăn được nhưng thịt ít nên thường được dùng làm thuốc.
Theo đông y, na rừng có 2 loại là na rừng đỏ và na rừng trắng
- Na rừng đỏ: loại quả khi chín sẽ có màu đỏ, mùi thơm rất đặc trưng, loại quả này có giá trị dược liệu hơn
- Na rừng trắng: khi chín có màu vàng nhạt, khe múi hơi đỏ, giá trị dược liệu ít hơn.
Khu vực phân bố
Na rừng mọc rải rác trong các rừng kín, rừng tái sinh ở độ cao từ 600 – 1500m. Tại Việt Nam, na rừng thường phân bố nhiều ở các vùng như: Bắc Giang, Quảng Ninh, Lạng Sơn, Lào Cai, Vĩnh Phúc….
Na rừng mọc chủ yếu ở vùng núi phía Bắc
Mùa hoa thường bắt đầu từ tháng 5 – 6 và mùa quả là từ tháng 8 – 9. Đây chính là thời điểm thích hợp nhất để thu hoạch và chế biến na rừng.
Na rừng sau khi thu hoạch sẽ được đem đi phơi khô, đóng hộp bảo quản và dùng làm thuốc chữa bệnh
Thành phần hóa học của na rừng
Được xem như một loại thuốc quý nên thành phần của quả na rừng hầu hết đều là những chất dược liệu có khả năng chữa bệnh.
Theo các nghiên cứu gần đây phân tích về tinh dầu của na rừng bằng phương pháp sắc khí, ta thu được kết quả trong tinh dầu của na rừng có 36 hợp chất đạt 97, 23%. Các thành phần chính là beeta – Caryophyllene (52,17%), Himachalene (5,95%), Humulene (5,04%); Copaene (3,74%),..
Còn trong 100g quả na rừng tươi thì thu được kết quả bao gồm các thành phần như:
- 0,075 mg Vitamin B1
- 15 mg Vitamin C
- 0,0086 mg Vitamin B2
- 0,5 mg Vitamin B3
- 17, 6 mg Canxi
- 80 – 101 calo năng lượng
- 20 gam: Carbonhydrate
- 0,007 mg Careoten
- 0, 5 gam chất béo
- 0, 9 gam chất xơ
Những dưỡng chất cũng như dược tính của quả na rừng này đã được nghiên cứu và công bố là có tác dụng trị bệnh cao. Chính vì vậy nó trở thành một loại thảo dược quý có giá đắt đỏ nhưng vẫn được rất nhiều người tìm mua.
Thảo dược từ na rừng ứng dụng trong chữa bệnh
Từ lâu, đồng bào dân tộc miền núi, nơi có loại cây na rừng này đã đưa loại quả này ứng dụng thành thuốc chữa bệnh từ lâu. Không chỉ quả, mà rễ cây và thân cây na rừng cũng có tác dụng chữa bệnh, có thể kể đến như:
Quả na rừng
- Dùng để ngâm rượu, có tác dụng tăng cường sinh lý
- Quả Na rừng rang lên, hãm trà pha nước uống có tác dụng an thần và gây ngủ
- Hỗ trợ điều trị viêm đau dạ dày, suy nhược cơ thể
- Phòng chống hậu sản cho phụ nữ sau sinh
- Chữa phong thấp, ăn uống kém.
- Quả na rừng có thể chữa thận hư, đau lưng, ho, viêm họng, viêm phế quản, thần kinh suy nhược. Liều lượng 6 – 9g sắc uống hàng ngày.
Vỏ và rễ cây na rừng
- Kích thích tiêu hóa, giảm đau, hỗ trợ điều trị đau dạ dày.
- Làm giảm các triệu chứng của bệnh phong thấp đau xương
- Rễ na rừng chữa bệnh đau bụng trước khi hành kinh và hạn sấu ứ đau sưng ngực.
Ngoài ra, hạt na rừng đôi khi còn được dùng thay thế ngũ vị tử bắc (một loại thuốc đông ý có tác dụng an thần, chữa đau bụng, ra mồ hôi, tiêu khát, bồ bổ cơ thể suy nhược…)
Cách bào chế dược liệu đơn giản từ na rừng
1. Ngâm rượu từ quả na rừng
Quả na rừng đem ngâm rượu có thể trở thành bài thuốc bổ dương rất hiệu quả, mà người Mông hay gọi là Tứn Khửn.
Cách ngâm rượu na rừng rất đơn giản, có thể ngâm từ quả na rừng tươi hoặc đã phơi khô:
Ngâm rượu na rừng tươi
- Cho nguyên trái na rừng vào ống tre bịt kín, đun cách thủy 1 đêm
- Cho thêm các dược liệu bổ dưỡng khác vào bình, đổ ngập rượu
- Hạ thổ và sau 1 năm có thể sử dụng
Ngâm rượu na rừng từ quả na rừng phơi khô
- Rửa sạch quả na rừng để ráo
- Chế biến na rừng bằng cách bóc riêng từng múi na khi quả chín
- Chuẩn bị rượu nấu thủ công 40 độ
- Bình ngâm bằng bình thủy tinh hoặc sành sứ rửa sạch để ráo
- Tỷ lệ ngâm 1 kg na rừng ngâm 2 – 4 lít rượu
- Ngâm sau 100 ngày uống rất thơm
Rượu Tứn Khửn từ trái na rừng
2. Hãm nước trà từ quả na rừng phơi khô
Cách làm:
- Quả na rừng tách múi, phơi khô sau đó rang lên
- Dùng những múi na rừng đã được sơ chế hãm nước pha trà uống hàng ngày
- Cần chú ý liều lượng
3. Hãm nước từ rễ cây na rừng
Cách làm:
Sau khi hái về đem rửa sạch, thái phiến, phơi khô, hãm lấy nước uống với liều lượng là từ 15 – 30g.
Có thể hãm cũng các loại thuốc khác như Sâm cau, Bổ béo, Hồi sức để cho tác dụng tốt hơn.
Loại quả này có giá trị dược liệu rất cao, tuy nhiên bạn không nên dùng một cách bừa bãi. Trước khi sử dụng bất cứ bài thuốc nào từ na rừng, tốt nhất bạn nên hỏi ý kiến thầy thuốc để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Giá của na rừng và địa chỉ mua na rừng uy tín
Vì na rừng có tác dụng dược tính cao lại khó thu hoạch, chính vì vậy đây là loại quả quý hiếm, được nhiều người săn đón nên giá thành cao, được coi là loại dược liệu “đắt đỏ” của núi rừng.
Na rừng chính vụ có giá từ 120.000 – 150.000đ/1kg. Một quả na đỏ có trọng lượng lớn, chín tại cây có giá vào khoảng 500 nghìn đồng/kg, trung bình một quả nặng từ 3 – 4kg có giá vài triệu đồng/ quả.
Để mua được na rừng uy tín, chất lượng, ngoài việc mua tận gốc tại các vùng núi cao, bạn có thể ghé các tiệm thuốc Đông y để mua na rừng phơi khô, ngoài ra, nếu bạn muốn mua quả na rừng tươi về chế biến thì có thể ghé gian hàng của Vinfruits để chọn ra những trái na rừng thơm ngon, chất lượng nhất.
Hi vọng với bài viết này, bạn sẽ có thêm thật nhiều thông tin về loại quả đặc biệt này, và thêm nhiều lựa chọn phong phú hơn để cải thiện chất lượng cuộc sống.
Để tìm hiểu thêm về Na, bạn hãy lần lượt đọc qua những bài viết tổng hợp từ Vinfruits như:
Xem thêm: TRÁI NA THÁI – KỸ THUẬT TRỒNG CÂY NA THÁI
Xem thêm: TRÁI NA VÀ NHỮNG LỢI ÍCH BẤT NGỜ CHO SỨC KHỎE
Xem thêm: [2020] NA ĐÀI LOAN: ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁCH ĂN DỄ DÀNG
Tác giả: Vinfruits